Don Goossens
Kist, aangeboden aan de directeur van de Heldring-gestichten (1902)
Dit kistje van coromandelhout is in 1902 ontworpen door De Quack. Op de kist de beeltenis van 'Laat de kinderen tot mij komen' met op de zijkanten de afbeeldingen van de Verloren zoon, de Barmhartige Samaritaan, de Herder met het verloren schaap en de Weduwe met de verloren penning. In dit kistje bevonden zich allerlei vormen van gelukwensen aan de gestichtsdirecteur bij diens 25 jarig jubileum.
Van 'zorg voor verwaarloosde jeugd' naar jeugdzorg.
In 1848 stichtte dominee Ottho Heldring (een vertegenwoordiger van een neo-pietistische stroming) in Zetten een tehuis voor de opvang van ex-gedetineerde vrouwen en verwaarloosde meisjes. De Heldringstichtingen (Hoenderloo kreeg een tehuis voor verwaarloosde jongens) waren gesloten inrichtingen voor jongeren met ernstige gedragsproblemen. Zij werden hier geplaatst tegen hun eigen wil.
In 1900 verbleven nog ongeveer 4000 kinderen in 'kindergevangenissen'. Er moest een verandering komen in zowel de justitionele jeugdinrichtingen als in de tehuizen voor andere problematische jongeren. Er vond een verschuiving plaats van een eenzijdig accent op tucht naar verbeteringsmogelijkheden. Heropvoeding gaat boven vergelding; aandacht voor het bieden van kansen.
Door wetgeving (Kinderwetten van 1905) kon de overheid ingrijpen in de ouderlijke macht. De jeugdzorg kreeg handen en voeten: maatschappelijk werk, bureau jeugdzorg, raad van de kinderbescherming, kinderrechter, ondertoezichtstelling, behandelplan, (gezins-)voogdij, ontheffing/ontzetting uit de ouderlijke macht, uithuisplaatsing, crisisopvang, opvanggezin, pleeggezin, tehuis... Liever niet in een tehuis, hoe goed ook...
(Zie ook: www.canonsociaalwerk.eu/nl)
Hoe verder?
Veel instanties, veel disciplines. Dat ene loket, die ene contactpersoon voor 'het probleemgezin'. De politiek kiest in de nieuwe jeugdwet voor decentralisatie (uitgaande van 'de eigen kracht van betrokkenen'). Wijkteams en bovenlokale samenwerking in een snel tempo, met minder geld? Regionale samenwerking lijkt een vereiste om de gewenste deskundigheid inzake jeugdbescherming en -reclassering te kunnen garanderen. Hoe zijn professionaliteit, voorzieningen en faciliteiten in te zetten? En wat te denken van het overleg met de zorgaanbieders, van het vernieuwd inkopen van zorg...
Diverse mensen zetten zich in als pleeg- of opvangouders, of als wijk-, jeugdcoach. Het huidige jeugdwelzijnsbeleid kent een scala aan problemen, aan diverse probleemjongeren: hooligans, jeugddelinquenten (recidivisten), zwerfjongeren, jonge asielzoekers, probleemgezinnen, kindermishandeling en seksuele intimidatie.
Moet je jongeren aanspreken op ongeoorloofd gedrag?
Het gaat overigens, puberale zijsprongen incalculerend, niet zo slecht met de 'jeugd van tegenwoordig'.
