Don Goossens
Kennismaking
Het stond in de krant: "Als je de Ockhorstroute loopt, bezoek dan ook de kerk van Vierakker." De bordjes met de gans hebben ons door een mooi gebied ten oosten van de IJssel geleid. We gaan toch maar even naar binnen, al ligt het roomse leven ver achter ons.
Wat een overdaad aan symboliek. Een parochiele vrijwilligster leidt ons vol trots door deze kerk uit 1870. Het interieur heeft niet geleden onder de recente beeldenstorm binnen de R.K.-kerken. Al het oorspronkelijke is behouden gebleven en vakkundig gerestaureerd.
Zij gidst ons naar een kleine expositie over de heilige Ludger. Brochures en kleine kaarsen met het opschrift: "H. Ludger, stak in 794 bij Brummen de IJssel over." En ik ben van Brummen...
Ludger wordt afgebeeld als bisschop, met een kerkje in de hand en een gans aan de voeten. Vandaar die bordjes langs de Ockhorstroute!
"Waarom een gans?" "Hij schijnt tijdens zijn leven een dorp van een groep ganzen bevrijd te hebben."
"Hij kan zo de patroonheilige van de veehouders in de IJsselvallei worden. Die hebben veel last van ganzen."
'Daar geloven de mensen niet meer in."
"Bijgeloof werkt soms ook..."
Maar waarom juist hier die aandacht voor Ludger?
Onze begeleidster wijst op een hangend ornament. "Daar zit een relekwie van hem in; die hebben we uit Duitsland gekregen omdat hij hier in de buurt zijn eerste kerkje bouwde. Hier begon zijn werk onder de Saksen van Oost-Gelderland.
''Waarom die bescheiden plaats, waarom geen aparte devotiekapel?" "Er wordt overlegd, er wordt aan gewerkt."
Een bedevaartsoord voor de heilige Ludger?
Buiten Oost-Gelderland is de heilige Ludger een grote onbekende in Nederland. Onterecht.
De heilige Ludger (742-809)
We kennen allemaal St. Willibrord en de H.Bonifatius, twee angelsaksische missionarissen die rond 700 de Friezen wilden kerstenen. Christendom en verovering, macht en religie gingen onder Clovis en Karel de Grote hand in hand: goed voor de stabiliteit binnen hun rijk.
Ludger, zoon uit een rijk christelijk Fries geslacht (uit Zuilen), doet afstand van zijn erfdeel omdat hij wil gaan studeren. Dat betekent vrijwel altijd de weg naar een geestelijk ambt. Hij gaat zelfs in York studeren. Hij zet als geboren Fries het werk van Wilibrord en Bonifatius onder Friezen voort (hij is 'de voltooier'), maar hij doet dat wel in dienst van de Frankische overheersers. De Friezen en Saksen komen weer eens in opstand en Ludger trekt zich even terug: hij verblijft twee jaar in Italie en leert de monniken van Monte Cassino kennen. Het verhaal gaat dat hij daar Karel de Grote heeft ontmoet die hem verzocht de kerstening van de Saksen op zich te nemen.
Hij steekt de IJssel over, krijgt wat landerijen van een adelijk heer en bouwt een kerkje in Wichmond-Vierakker (dat door het IJsselwater wordt weggespoeld). Hij trekt via Zelhem en andere Achterhoekse plaatsen naar Munster. Hij wordt de eerste bisschop van deze plaats en sticht een klooster bij Werden (Essen). Na zijn begrafenis aldaar wordt Werden zijn Westfaalse bedevaartplaats.
In het voorjaar van 2012 wordt vanuit Werden een Ludger-reliek 'in processie' naar Vierakker gebracht. Al roept de toenmalige kerstening vragen op, hij wordt gezien als de voltooier van het werk van Willibrord en Bonifatius en als een van de grondleggers van de culturele ontwikkeling in (Oost-) Gelderland.
Vierakker-Wichmond, een bedevaartplaats?
Heel wat kerken dragen zijn naam, men vereerde hem met een groot roestvrij-stalen beeld in Empel-Baak en de 'Ludgerkring Oost-Gelderland' (zie de eigen website) intensiveerde haar activiteiten. Er kwam een Ludgerpad, een Ludgerfietsroute en men onderhield de betrekkingen met de Duitse bedevaartplaatsen van de H. Ludger. In Zelhem werd een replica van het kerkje van Ludger gebouwd.
En toen kwam die reliek naar de kerk in Vierakker!
Wil men deze kerk verheffen tot een echt bedevaartsoord of blijft men hier in Oost-Gelderland gewoon 'low-profile'? Er zijn meerdere plaatsen die een band hebben met Ludger, Werden en Munster zijn niet zo ver weg.
In de Ludger-driehoek abdij Slangenburg - Zelhem - Vierakker heeft de laatste veel te bieden: een belangrijk reliek in een schitterende kerk. En de "Ockhorstroute"!
Media
