Don Goossens
Dit schilderij is niet met zekerheid aan Jan de Bray toe te schrijven, maar vertoont wel alle kenmerken van het Hollands Classicisme. De afbeelding stelt de heilige Bavo voor tijdens het verdelen van zijn goederen onder de armen. Hij staat als rijk geklede edelman op het bordes van zijn paleis. De armen omzomen de trappen, een hemelbewoner zweeft instemmend tussen de wolken. De heilige is niet in zijn eigen tijd geplaatst, want hij is omstreeks 660 gestorven. Doorgaans werd de heilige Bavo afgebeeld als een ridder met zwaard en valk.
Dit schilderij is te bezichtigen in de Grote of St. Bavokerk in Haarlem.
Ridder Allowin van Haspengouw
Ridder Allowin, afkomstig uit de omgeving van Luik, leefde er lustig op los, tot zijn vrouw stierf. Door de invloed van de heilige Amandus bekeerde hij zich tot het christendom. Hij verdeelde zijn bezittingen en leefde verder als kluizenaar in het door Amandus gestichte klooster bij Gent. Hij nam de naam Bavo aan. Hij stierf daar in de tweede helft van de zevende eeuw. In de negende eeuw werd het klooster naar Bavo vernoemd en zou uitgroeien tot een abdij: de Sint Baafsabdij in Gent.
Van Gent naar Haarlem
In de negende eeuw beheerde de Hollandse graaf Dirk II (930-988) het graafschap Gent. Zijn vrouw bracht de verering van deze Bavo over naar Haarlem, waarschijnlijk samen met relieken. De Benedictijnen uit Gent nam een vrouwenklooster over en stichtte de Abdij van Egmond. In 1274 zag een aantal Kennemers in een visioen hoe de heilige Bavo vanuit de hemel een belegering van Haarlem wist af te slaan. Waarop Bavo de patroon van de stad Haarlem werd.
De huidige Oude of St. Bavokerk werd tussen 1370 en 1520 gebouwd op de resten van zijn romaanse voorganger. Na de Refornmatie werd de kerk een protestants bedehuis. De Geuzen maakten in 1573 een einde aan de Abdij van Egmond. De huidige abdij werd in de vorige eeuw gebouwd voor monniken uit Oosterhout.
'Ridderlijke rijken
Niet alle rijken zijn graaiers, sommige rijken gaan 'ridderlijk' om met hun geld. Zij zijn geen Bavo maar zij willen wel de minderbedeelden in zekere mate laten delen in hun rijkdom. Velen onder hen zijn altruistische filantropen die stichtingen in het leven roepen om onderzoekprogramma's, musea en culturele activiteiten te steunen.
Hoe verhouden de vele vormen van filantropie zich tot de ouderwetse 'naastenliefde'?
Veel instellingen, al of niet confessioneel, met als doelstelling het ondersteunen van de hulpbehoevenden, ontvangen noodbijdragen of structurele hulp van de rijken onder ons.
Is dit liefdadigheid? Er zijn welgestelden die samen een stichting vormen om de kwetsbaren bij te staan en heel professioneel de geldstroom van A tot Z zelf te begeleiden om eventuele strijkstokken te ontlopen. Hulpbehoevenden anoniem ondersteunen door middel van particuliere fondsen lijkt toch iets meer op de oude Caritas dan het verstrekken van grote donaties voor een nieuwe universiteitsvleugel, te vernoemen naar de 'belangeloze' filantroop.
