Bij mijn afscheid van het werkzame leven, eind januari 2002, heb ik mijn collega's en mijzelf het volgende voorgehouden:
'Als je alles wilt begrijpen van wat je weet,
neig je ertoe je pas te versnellen,
om dan te beseffen
dat afremmen de weg verbreedt.'
Een langzamer tempo kan het inzicht en het bewustzijn vergroten.
Puerta del Perdón
Verbondenheid
Gedachtig deze woorden, de uitspraak van een Maya-priester in Guatemala dat onze (Maya-) tradities prachtige bloemen zijn en de aanmoedigingen van velen, ben ik aan mijn voetreis begonnen.
Honderden kilometers heb ik al achter mij liggen, heel veel schoons heb ik kunnen bewonderen.
Een intense band met de natuur ontstaat bij het verstrijken van de dagen. De heuvels van Limburg, evenzo de Ardennen, de uitgestrekte akkers en wijngaarden in het Noordfranse heb ik al in mijn hart gesloten. En niet te vergeten de kanalen en rivieren waarlangs ik ben getrokken. En niet minder de dieren die mijn weg kruisen. Snel voorbij schietende schepselen, maar ook zij die traag en kwetsbaar zijn. Voor hen is de oversteek een minstens zo'n grote onderneming als voor de pelgrim de tocht naar Santiago.
En zo groeit er een band en wordt een belofte geboren: ik zal al het mogelijke doen mijn medeschepselen te ontzien en respectvol de ruimte te geven hun reis ongeschonden voort te zetten. Indien nodig zal ik mijn pas versnellen, een andere keer vertragen en misschien wijk ik uit naar links of naar rechts en indien onvermijdelijk zal ik voor hen wachten. En zo gaan de kilometers en dagen voorbij. De lente openbaart zich in bloemen en planten. De regen in de nacht maakt de ochtenden fris van geur en kleur. Het is een wonder om dat te mogen ervaren.
Maar het wordt ook druk op de camino, slakken met of zonder huis kunnen de reislust niet bedwingen en gaan op weg. Vaak wordt de overkant niet gehaald. Ik ben getuige van de meest verwoestende gevolgen van het gemotoriseerde verkeer en van de voorbij flitsende tweewielers. Onder het uitroepen van een welgemeende bon camino ijlen mijn medepelgrims naar het dal beneden mij, niet in staat rekening te houden met het tempo van de overstekers en mij vol schaamte alleen latend in de confrontatie met mijn vermorzelde vrienden. Zij, die zeker terug verlangen naar de tijden van weleer, toen het nog stil was op de camino.
Dit zal mij niet gebeuren, hieraan zal ik niet meewerken!