Telefonische Hulpdienst Utrecht: dag en nacht aandacht

Op het moment dat u dit leest, zit er een vrijwilliger van de THD (Telefonische Hulpdienst Utrecht) aan de telefoon. Het is ook heel waarschijnlijk dat op dit moment iemand belt om anoniem zijn verhaal aan die vrijwilliger kwijt te kunnen.
Ik (Pia ten Hoeve van het blad ‘Kerk in de Stad’) praat met een van die vrijwilligers, namelijk met Cas Mak. Al bijna vijftien jaar zit hij regelmatig achter de telefoon bij de THD. Cas is al veel langer beroepsmatig en als vrijwilliger betrokken bij de Protestantse Gemeente van Utrecht. Ik noem dit, omdat hij dit werk bewust doet vanuit een gelovige houding. “Aandacht besteden aan anderen is zinvol werk”, zegt hij, “je bent niet alleen voor jezelf op de wereld maar ook voor anderen.”

En er zijn er meer zoals hij, “want het is opvallend”, vertelt Cas, “hoeveel ´kerkelijke´ mensen dit werk doen. “ Het is ook vooral leuk werk, vindt hij. “Je zou het misschien wel denken, maar het is niet tobberig. Er worden schrijnende verhalen verteld, maar er wordt ook veel gelachen. En het slag mensen wat hier werkt is heel prettig.”
“Het zijn mensen die weten dat ze zinvol werk doen en dat doet goed. En als je dan iemand bent die van nature al nieuwsgierig is naar mensen en hun verhalen, dan is het bijna een voorrecht om zoveel vertrouwen van een ander te krijgen dat hij zijn verhaal bij jou durft neer te leggen.”

Kunnen luisteren
Toen Cas ongeveer vijftien jaar geleden om gezondheidsredenen stopte met werken, zocht hij andere bezigheden. Hij was dan lichamelijk misschien niet altijd even best, zijn hoofd deed het, zoals hij zelf zegt, “(meestal) nog prima” - en “zijn oren ook.”
Bij dit werk is goed kunnen luisteren je belangrijkste gereedschap. Het is waarschijnlijk niet zo vreemd dat mensen als Cas, die wel wat hebben meegemaakt, zich aangesproken voelen door dit werk. Of zoals hij het zelf zegt: “Er zitten hier veel mensen met een vlekje. Je ziet hier veel mensen die in hun persoonlijk leven iets hebben meegemaakt. Blijkbaar maakt het je ontvankelijker voor de verhalen van anderen. En daarvoor zit je daar, om gewoon een mens te ontmoeten.”

Ontmoeting…
‘Gewoon een mens ontmoeten’, dat klinkt mij in eerste instantie heel gemakkelijk in de oren maar dat is, als je er over nadenkt, nog niet eens zo gemakkelijk. Want al die mensen die de Telefonische Hulpdienst bellen, doen dat om uiteenlopende redenen; ze zijn eenzaam, hebben problemen die ze met hun naasten niet bespreekbaar durven te maken, ze hebben al met zoveel instanties te maken gehad dat ze niemand meer vertrouwen. En als ze jou dan aan de telefoon hebben dan zou ik of meehuilen, of geïrriteerd raken of meteen in mijn klapper gaan zoeken naar iemand die het probleem kan oplossen.
Cas: “Het is juist de bedoeling dat je luistert, deze mensen willen gehoord worden. Het klinkt zo gemakkelijk, luisteren naar wat iemand te vertellen heeft. Je hoeft niet eens naar ze op zoek te gaan, want ze bellen zelf op. Maar iedereen die wel eens meemaakt dat iemand je iets ernstigs vertelt, weet hoe graag je dan wil helpen. Voordat je het weet ben je iemands leven aan het invullen en aan het vertellen hoe hij alles weer op poten kan zetten. En dat is juist niet de bedoeling. Het is de bedoeling dat je luistert, dat je een relatie aangaat. Er belt iemand en dan moet jij als luisteraar het makkelijkste en tegelijkertijd moeilijkste doen wat er van je gevraagd kan worden, vertrouwen geven en als mens aanwezig zijn.”

Dóórvragen
Het is interessant om te horen hoe Cas zo´n gesprek aangaat. Hoe hij dóór kan vragen om iets verduidelijkt te krijgen, hoe hij een relatie probeert aan te gaan met een voor hem ook onbekende persoon. Hoe hij mensen serieus kan nemen zonder ze nog dieper de put in te praten. Hoe hij niet veroordeelt, maar gevoelig is voor wat er echt bedoeld wordt en precies daarop reageert.
“Gewoon luisteren en er zijn”, legt Cas Mak uit. “Present zijn, dat is een term die we in de kerk heel goed kennen. Hier ben je present als mens en luister je naar wat de ander te zeggen heeft. Dat vind ik prachtig werk waar ik ook zelf rijker van word. Ik hoop het nog lang te blijven doen...”

Luisteren als vrijwilligerswerk
365 dagen per jaar, 24 uur per dag zitten er vrijwilligers van de Telefonische Hulpdienst aan de telefoon. Elk jaar worden alleen al in de stad Utrecht 14.500 telefoontjes beantwoord. Dat is gemiddeld zo’n veertig telefoongesprekken per dag. De THD is dan ook een echte vrijwilligersorganisatie. Dat wil zeggen dat de vrijwilligers de kern van de organisatie vormen: zij voeren de gesprekken en ze chatten. En dat doet de THD goed. Want de Telefonische Hulpdienst Utrecht is in het bezit van het Civiq certificaat: ‘Vrijwilligersinzet: Goed Geregeld!’ Deze kwaliteitsonderscheiding doet een uitspraak over hoe er met vrijwilligers wordt omgegaan. Omgegaan wat betreft scholing, ontwikkelingen, verzekeringen en dergelijke. Allemaal zaken die je als vrijwilliger het idee geven dat je gezien wordt. Het is een feit dat vrijwilligers met veel plezier werken voor de THD en dat ze er lange tijd aan verbonden blijven.
De Telefonische Hulpdienst Utrecht is er voor iedereen die om wat voor reden dan ook behoefte heeft aan een - anoniem - gesprek.
Voor informatie: 030-2943738 en Telefonische Hulpdienst Utrecht
Voor een gesprek: 030-2943344.

Dit artikel is een aangepaste bewerking van een interview dat eerder is verschenen voor het Utrechtse blad ‘Kerk in de Stad’.