Beenblok met ijzeren band

Beenblok met enkelband
Dit houten strafblok uit de achttiende eeuw is afkomstig uit het Alkmaarse Diakoniehuis. De vele liefdadigheidsinstellingen kenden een streng reglement met een variatie aan strafmaatregelen. Kwamen weeskinderen of ouderen, na een waarschuwing, weer te laat binnen dan volgde een huisarrest met letterlijk als blok aan het been een strafblok. Dat blok woog soms meer dan tien kilo. De kleine wees of de oude van dage tilde het blok op om zich wat gemakkelijker te kunnen verplaatsen. En wat een vernedering wanneer een weeskind zich met blok en al meldde voor de kerkdienst!

Een diversiteit aan strafmaatregelen
Een reprimande was natuurlijk geen echte straf, maar als dat gepaard ging met het verplicht voorlezen van de tien geboden tijdens de maaltijd, dan werkte dat toch wel als een laatste waarschuwing. Kwamen de kinderen of ouderen zonder toestemming te laat binnen dan volgde vaak huisarrest gecombineerd met het aanbrengen van het beenblok. Na enkele weken kon men om 'verlossing' vragen. Een bekende straf was het spinnen van vlas of wol zonder beloning. Een minder zware straf was het zitten aan het 'gorttafeltje'. Men kreeg daar enkele weken slechts gort te eten met boven zich een bordje met de verwijzing naar het vergrijp. Waren bewoners weer eens dronken of ongeoorloofd uithuizig dan volgde vaak het intrekken van het zondagsgeld. En voor de recidivisten was er het tucht- of spinhuis! De strafmaatregelen in een gasthuis met bewoners uit de laagste 'klassen' waren veel strenger dan voor de gasten in bijvoorbeeld de 'Kameren Maria van Pallaes'.

Een variatie op het beenblok voor de wezen was het strafijzer voor het weesmeisje en de strafmuts voor de weesjongen. Maar dan had het opsluiten in het stookhok blijkbaar niet geholpen. Na het bedplassen met het natte laken te moeten rondlopen was ook geen pretje.