Don Goossens
(Klik op foto voor tekst.)
Sint Joris , de heilige Georgius de Grote (van Lydda)
Heeft Sint Joris ooit bestaan? Is hij de oude christelijke variant van de Griekse Perseus-mythe, sluit de beeldvorming aan bij de legende van Arthur? Hij zou een stad en de koningsdochter gered hebben door een onverzadigbare draak te doden. Dat lijkt onwaarschijnljk voor een Romeins officier die in 303 in Lydda (Palestina) is onthoofd.
Georgius was de zoon van christelijke ouders uit Cappadocië (Turkije) die carrière maakte in het Romeinse leger. Hij verzette zich tegen de christenvervolgingen en werd daarom op diverse manieren gemarteld. Nadat vergif niet werkte, hij niet werd gedood door krakende raderen en zelfs gesmolten lood overleefde, viel zijn hoofd door het zwaaard.
Al in de vijfde eeuw wordt hij vereerd in het Nabije Oosten. Er is zelfs een staat naar hem vernoemd: Georgië. Ook in het westen is hij bekend (Rome: 683), maar pas na de kruistochten neemt de verering een grote vlucht. Richard Leeuwenhart benoemt hem tot beschermer van het ware geloof. Sint Joris tooit zich met het kruisvaarderskruis en wordt de patroon van Engeland, Griekenland en Catalonië.
Hij wordt afgebeeld als een ridder in volle wapenrusting die de draak doodt. Hij bestrijdt krijgshaftig het kwaad, het heidendom.
De verering van Sint Joris
Zijn verering is niet gekoppeld aan één pelgrimsoord. We kennen van hem veel niet-plaats-gebonden devotionalia, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de heilige Cornelius, die is verbonden met de plaatsen Ninove en Kornelimunster.
Dat wil niet zeggen dat Sint Joris in Nederland een onbekende was. Veel edelen richtten destijds op hun landgoederen Sint-Joriskapellen in, lieten voor hun horigen Sint-Jorisgodshuizen bouwen en verrijkten de grote stadskerken met Sint-Jorisaltaren. De verering van Sint Joris door de edelen lag voor de hand, hij verkondigde en verdedigde immers heldhaftig het geloof.
De band tussen Sint Joris en de adel blijkt o.a. uit oude archieven. In de bedevaart-databank van het Meertensinstituut worden twee voorbeelden genoemd. De rentmeester van de Hertog van Gelre vermeldt dat de hertogin op 3 augustus 1398 op bedevaart gaat naar Sint Joris in Oene. In 1561 bezoekt een pelgrim vanwege een door de schepenen van Oss opgelegde bedevaart de Sint-Joriskapel in kasteel Stapelen in Boxtel.
Sint Joris is de patroon van de ruiters en van folkloristische schutterijen, de Sint-Jorisgilden. En van de scouts natuurlijk!
