Sint Gertrudiskathedraal

Aan het Willemsplantsoen in Utrecht staat de Sint-Gertrudiskathedraal, de zetel van de oudkatholieke aartsbisschop. Het gebouw is betrekkelijk nieuw, het dateert uit de twintigste eeuw. De kathedraal werd tussen 1912 en 1914 gebouwd in een neoromaanse stijl, omdat deze stijl deed denken aan de Mariakerk uit de elfde eeuw die tot 1813 schuin achter de Sint Gertrudiskathedraal stond. Aan de voorzijde van de kathedraal zien we nu twee torens die nog doen denken aan de Mariakerk.

Sint Gertrudiskathedraal

Foto: Gé Walda

Alle rechten voorbehouden


Getrudiskapel
De Geertekerk was de middeleeuwse ‘voorganger’ van de Gertrudiskathedraal. Na de Reformatie in 1580 ging de parochie van de Utrechtse Geertekerk ‘ondergronds’ in een schuilkerk. In 1723 was er een schisma binnen de Rooms-Katholieke kerk en zo ontstond de Oudkatholieke Kerk. De parochie van de Geertekerk, de Jacobusparochie en de parochie van Maria Minor sloten zich hierbij aan.
De Gertrudiskapel werd de kathedraal van de oudkatholieken. De Gertrudiskapel is een van de best bewaarde schuilkerken van Nederland. In 1697 werd de kerk verbouwd en kreeg deze zijn huidige vorm met galerijen.

Nieuwbouw
Aan het einde van de negentiende eeuw was de Gertrudiskapel zo vervallen dat de bouw van een nieuwe kerk noodzakelijk werd. Dat werd de Sint Gertrudiskathedraal. De Sint Gertrudiskathedraal is gewijd aan Gertrudis van Nijvel (geboren 12 februari of 17 maart 628 in Nijvel, België). Gertrudis is het onderwerp van talloze middeleeuwse legenden. Zij wordt meestal afgebeeld met een boek, de bijbel, een lelie, een spinrok een waterput of beker en een staf waartegen een muis opklimt.

Collectie Museum Catharijneconvent
Toen de Gertrudiskathedraal af was, kreeg de Gertrudiskapel in 1928 de functie van oudkatholiek museum en in 1969 werd de collectie overgedragen aan Museum Catharijneconvent. In de negentiger jaren van de twintigste eeuw werd de schuilkerk gerestaureerd. De schuilkerk staat naast de Gertrudiskathedraal achter Wijkcentrum De Driehoek.

Heiligen
De Sint Gertrudiskathedraal werd in 1989 uitgebreid met de Sint Jakobuskapel. En op de zolder van de kathedraal is de Mariakapel ingericht, de H. Maria Minor, met voorwerpen uit de oude Sint Marie. In het hoofdaltaar van de Gertrudiskathedraal bevinden zich meer dan zeventienhonderd relieken, o.a. van de heiligen Agnes, Laurentius, Cunera, Gregorius, Fredericus en Bernulfus. De meesten hebben met Utrecht te maken. Onder deze relieken zou zich zelfs een stukje rib van de heilige Willibrord bevinden.

Beelden afkomstig uit de Gertrudiskapel en de andere kerken, schilderijen van Van Dijk en Bloemaert, gebrandschilderd glas van Weiss en kerkzilver sieren het interieur van de kathedraal. Het grote roosvenster boven het altaar geeft een uitbeelding van de Majesteit Gods in symbolen die zijn heerlijkheid openbaren: een kruis, een kroon, het zwaard van de gerechtigheid en de herdersstaf van de goddelijke genade.

Alle rechten voorbehouden

Media