Museum Catharijneconvent
Ik vertrek
In 2006 zegt Lisa haar baan in het onderwijs op, omdat ze meer tijd wil besteden aan schrijven, mediteren en het ontwikkelen en verdiepen van haar spirituele kant. Ze verkoopt haar huis en vertrekt voor een half jaar naar Curaçao. Eenmaal los van haar baan, ontdekt ze hoe belangrijk haar schrijf- en denkwerk is en besluit ze terug in Nederland, een boek te schrijven. Als na twee jaar haar geld op is, huurt ze een kamer in De Bilt en wordt ze freelance oppas aan huis. “Heel vrij, heel handig voor mij om door te schrijven aan mijn boek.” Zij wil heel graag de opvattingen over het leven veranderen die stigmatiserend werken en veel negativiteit veroorzaken in de samenleving. Lisa: “Ik had erg veel moeite met de manier waarop mensen met elkaar omgaan, de vele oordelen over elkaar en wilde daarom op zoek naar de oorzaken." Haar schrijfwerk richt zich op positieve, constructieve gedachten en nieuwe opvattingen die positief en verenigend werken” Gelijkgestemden vindt ze op internet, maar ze wonen aan de andere kant van de wereld. “Ik had daar niet echt iets concreets aan, ik haalde er geen geld uit, maar het was ontzettend belangrijk voor mijn levenswerk.”
Het spirituele werk wordt in 2008 zo belangrijk voor haar dat ze ook haar freelance baan opgeeft. Niemand begrijpt haar motivaties. Ze erkent dat het ook lastig was om te begrijpen. “Ik werd door niemand begrepen, maar ik wist hoe belangrijk het spirituele werk was voor mij. Dan maar een offer doen dacht ik. Ik heb verstand, een opleiding, ik kom wel weer aan werk.”
De daklozenwereld
Dat offer blijkt groot. Doordat ze haar kamer in De Bilt niet meer kan betalen, belandt ze in 2010 voor anderhalf jaar op straat. Lisa: “Het lukte mij niet om een daklozenuitkering te krijgen, want daarvoor paste ik niet in het standaard plaatje van een verslaafde of psychiatrische patiënt. Ik werd ook heel bang dat ik in het systeem van de psychiatrie terecht zou komen met mijn afwijkende standpunten en liet het erbij zitten. Ook lukte het niet om een baantje te vinden, want zonder vaste slaapplaats is dit heel lastig om vol te houden.”
In de daklozenwereld voelt ze zich helemaal niet op haar plaats. Het is een zwarte wereld, vol onbegrip. “Aanpassen of onderwerpen en voor wat hoort wat!” Ze krijgt veel te maken met verraad, angst en eenzaamheid. Doordat ze geen inkomen heeft slaapt ze zo vaak als kan in de ‘NoiZ’, de nachtopvang in zelfbeheer. Dit wordt gerund door mensen die zelf dakloos zijn geweest. Als je er gratis wilt slapen en eten, moet je een bijdrage leveren in de vorm van een huishoudelijke taak. “Ook toen ik bij de NoiZ verbleef voelde ik me niet begrepen en gezien door de hulpverlening, waardoor ze mij niet goed konden helpen. Ik werd steeds moedelozer van de omgeving waarin ik me bevond. Ik moest er voor vechten om niet in een neerwaartse spiraal terecht te komen. Overdag bleef ik schrijven in de bibliotheek en hiermee hield ik mij staande.”
Engelen
Haar reddende engel, zoals Lisa haar noemt, vindt ze bij Bureau Dagloon. Lisa werkt daar inmiddels als beheerder van een internetcafé en haar ‘reddende engel’ is werkzaam bij Stichting Beschermd Wonen Utrecht (SBWU). “Zij was de eerste persoon die mij echt zag, niet gehinderd door vooroordelen of beroepsmatige bagage. Zij trok mij eruit en was verbaasd dat ik geen uitkering had.”
Twee weken na deze ontmoeting ontvangt Annette haar eerste daklozenuitkering. Deze uitkering opent de weg naar werk, ze wordt nu zelf beheerder van de NoiZ. Na een moeilijke tijd waarin ze veel botst met de cultuur en sfeer onderling, ontmoet ze gelukkig uiteindelijk ook hier een hulpverlener die vindt dat Lisa een positievere omgeving nodig heeft. “Ik viel in de daklozenwereld telkens tussen wal en schip. Ik was niet verslaafd of in de war, of erger. Niemand kon een etiket op mij plakken en aansluitend passende hulp bieden. Je moet een indicatie krijgen om hulp te krijgen. Deze twee hulpverleners konden mij gelukkig wel op waarde schatten en wisten mij eruit te halen. Ik had alleen wat praktische ondersteuning nodig!”
Toekomst
Lisa huurt sinds 2012 weer een kamer in de particuliere sector. Via haar werkbegeleider komt ze als vrijwilliger terecht bij ‘Meetellen in Utrecht’. Daar werkt ze samen met professionals aan een onderzoeksproject. Hier krijgt ze ondersteuning op weg naar een nieuwe loopbaan en ze bouwt een netwerk op. Ze wil graag af van haar uitkering, een vervolgopleiding doen en haar ervaringen met de daklozenwereld inzetten. Haar spirituele werk gaat nog steeds door en heeft een andere wending gekregen waardoor ze het prima kan combineren met het dagelijks leven en haar werk. Het contact met haar familie is inmiddels hersteld en haar omgeving begrijpt haar nu beter omdat ze zich beter kan verwoorden. Ondanks alles heeft ze er nooit spijt van gehad dat ze ervoor gekozen heeft zich vast te houden aan haar levenswerk.
Ze blijft het lastig vinden dat sommige hulpverleners haar stigmatiseren en te laag inschatten. “Kom je eenmaal in de daklozenwereld, dan is het heel moeilijk om er op eigen kracht uit te komen. Het kost tijd om mijzelf te bewijzen. Maar gelukkig is er een kentering gaande in de hulpverlening die juist uitgaat van de eigen kracht van cliënten en hen daarbij gaat ondersteunen. Dat is ook echt nodig, want alleen eruit komen is onmogelijk!”