in 2008 heb ik voor het eerst leerlingen uitgenodigd om met mij op camino te gaan naar santiago.
dit artikel beschrijft hoe het een en ander is begonnen en verlopen en wat de ervaringen waren van verschillende deelnemers.
het artikel is verschenen in de jacobsstaf, nr 84, december 2009.
Santiago caminandi
een tocht om 'bij zinnen te komen'
Santiago caminandi
Aan: alle leerlingen (16 jaar e.o.) van de klassen HAVO 4 en VWO 4&5
en hun ouders/verzorgers.
Betreft: een pelgrims-/bezinningstocht naar Santiago de Compostela
Beste belangstellende,
Aan het eind van het afgelopen schooljaar kwam bij mij het plan op om voor leerlingen een pelgrims-/bezinningstocht naar Santiago de Compostela te organiseren. Deze stad in Galicië, gelegen in het noordwesten van Spanje, is een bekend bedevaartsoord. Pelgrims uit de hele wereld trekken erheen om het graf van de heilige Jacobus (Santiago) te bezoeken. Het pad naar Santiago de Compostela staat bekend onder de naam Camino de Santiago.
Zo begon in september 2008 een avontuur: ik wilde graag leerlingen van mijn school Piter Jelles Aldlân uit Leeuwarden kennis laten maken met het fenomeen ‘Pelgrimstocht’.
De voorlichtingsavond werd bezocht door 4 leerlingen en hun ouders alsmede door een aantal geïnteresseerde collega’s. Ik heb ze toen verteld over mijn eigen pelgrimstocht in 2001 en de tochten over de verschillende aanlooproutes naar de Camino Frances die ik in de jaren daarna samen met mijn echtgenote Ineke in de 2 weken meivakanties heb ondernomen. Zoiets wilden wij ook eens ondernemen met leerlingen en collega’s. Van die avond herinner ik mij vooral de verbaasde gezichten van de leerlingen die, toen ik mijn rugzak uitpakte, zagen dat al mijn kleren die ik meenam (buiten datgene wat ik aanhad) pasten in één plastic tas van de HEMA! Er werd gretig geluisterd naar onze verhalen en ervaringen en gekeken naar foto’s en de ‘vlucht over het landschap tussen Sarria en Santiago’ die ik m.b.v. Google Earth had gemaakt. Ze hadden wel oren naar zo’n tocht.
We spraken af dat we in de herfstvakantie een eerste kennismakende dagtocht zouden lopen, een stukje Jabikspaad. Dat viel in goede aarde en de groep verheugde zich op meer; een aantal deelnemers had al het een en ander aangeschaft voor de ‘grote’ tocht.
De groep “Santiago caminandi” kreeg zo langzamerhand ook zijn definitieve vorm: 4 jongeren en 4 volwassenen zouden in de meivakantie van 2009 op pad gaan. Voordat het zover zou zijn, zouden we in elk geval in iedere korte vakantie een wandeltocht maken, waaronder een 2-daagse met volle bepakking in het gebied van de Sallandse Heuvelrug. Het waren gezellige tochten.
En toen was de meivakantie daar:
- Op zaterdag 25 april namen we de trein Leeuwarden-Schiphol, het vliegtuig naar Santiago en een taxibus naar de startplaats Sarria, waar uit voorzorg plaats in de refugio was gereserveerd.
- We hebben gelopen van zondag 26 april t/m zondag 3 mei, overnacht in de refugio’s van Ferreiros, Gonzar, Palas de Rei, Melide, Arzua, Santa Irene, Monte de Gozo en in Santiago in het Seminario Menor.
- Op maandag 4 mei zijn we met de bus naar Finisterre gegaan, een betere plek om af te sluiten is er niet!
- En op dinsdag 5 mei was het helaas weer tijd voor de terugreis naar Leeuwarden.
Dit was kort en bondig, maar hoe waren de ervaringen? Hieronder verwoordt mijn collega Lie Walda haar ervaringen:
Vier volwassenen, vier jongeren: acht heel verschillende individuen die gedurende 10 dagen even familie van elkaar zijn. Wat voor ieder ook de reden mag zijn om een deel van de Camino te gaan lopen, in deze tien dagen ontstaat een band: je bent op elkaar aangewezen, je steunt elkaar, je maakt lol, je zingt, je stoeit, je praat of je zwijgt samen. Met elkaar deel je iets heel speciaals. Wat was er nou heel speciaal voor mij tijdens de Camino? NIET de aankomst in Santiago, NIET de grote mis in de kathedraal, WEL het kleine roodborstje dat een paar dagen met ons meevloog, WEL de uitbundige blijheid van mijn zoon en WEL Finisterre. Dit was het echte einde van de Camino: we hebben niet onze kleren verbrand maar wel letterlijk en/of figuurlijk onze ballast in zee gegooid. En in plaats van iets kwijt te raken, kwamen we rijker terug!
De leerlingen hebben hun belevenissen geschreven voor de schoolkrant:
De weg naar Santiago
Hola,
Deze meivakantie hebben we met een groep van acht personen, Jaap Middeldorp en zijn vrouw Ineke, Lie Walda en haar zoon Guido, Peter de Borst, Carianne de Boer, Sietske de Boer en Sabine Miedema, de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela in Spanje gelopen. Jaap Middeldorp is al eerder naar Santiago gelopen en heeft deze tocht samen met zijn vrouw georganiseerd.
We zijn vanaf Sarria naar Santiago de Compostela gelopen. Dat is 115 kilometer. Per dag liepen we gemiddeld 15 kilometer.
Er waren veel bergen en heuvels, dus we moesten veel klimmen en dalen.
Tijdens de reis sliepen we in speciale pelgrimsherbergen (refugio’s).
We sliepen daar samen met ongeveer 25 mensen op één slaapzaal.
De eerste dagen waren het zwaarst, omdat je nog moest wennen aan je backpack en het lopen door de heuvels. Maar erg moeilijk was het niet en samen hebben we ons er doorheen geslagen.
De tocht eindigde in de kathedraal van Santiago, waar we de kerkdienst hebben bijgewoond. We hadden toen nog een dag over, dus ons reis was nog niet klaar.
We zijn met zijn allen naar Finisterre geweest. Het einde van de wereld en het westelijkste punt van Spanje. Het is er rotsachtig en waarheen je ook kijkt is er alleen de prachtige, turkooisblauwe zee te zien. Dat was voor ons het echte eindpunt.
We hebben goed weer gehad en allemaal erg genoten van de reis.
¡Saludos!
Carianne, Sietske en Sabine
Ook ikzelf bewaar bijzondere herinneringen aan deze tocht:
In een gesprek ’s avonds aan tafel vertelt een van de kinderen hoe ze eerst zo tegen het woord ‘bezinning’aanhikte en eigenlijk daarom zich in eerste instantie niet had aangemeld. Maar wanneer de associatie ‘bij zinnen komen’ valt, breekt ze open.
Ik heb jongeren zien groeien in hun menszijn, zien opbloeien en hun rug zien rechten.
Ik heb tijdens de pelgrimsmis in Santiago helaas ook meegemaakt wat een priester bij een leerling heeft kapotgemaakt door bij haar de hostie uit haar handen te trekken; ik probeer dit voorval te begrijpen en houd mezelf voor dat de oude man in zijn vastgeroeste routine de bedachtzaamheid en eerbied van haar niet heeft gezien. Mijn hostie heb ik daar ter plekke gebroken en met haar gedeeld, maar het gebeurde heeft diepe wonden achtergelaten.
Het begon allemaal met een uitnodiging voor een voorlichtingsbijeenkomst in september 2008, waarin ik ook de ‘benodigdheden’ voor een geslaagde pelgrimstocht voorstelde:
Wat heb je nodig?
- Lichtgewicht bepakking: rugzak, kleding, slaapzak, slaapmatje, voetverzorging,
- Motivatie: om elke dag ±15 (+/- 3) km te lopen, tegenslagen het hoofd te bieden,
- ‘Open mind’: om te bezinnen, stil te staan bij persoonlijke vragen, in gesprek te gaan met een ander,
- En bovenal: een zonnig humeur om te genieten van wat je op je pad tegenkomt!
Maar het is nog steeds niet geëindigd: het verlangen om elkaar te ontmoeten blijft, in de zomervakantie heeft een van de jongeren de Via Mosana gelopen en het idee van de pelgrimstocht gaat door. Plannen voor een volgende Camino o.l.v. andere collega’s met een nieuwe groep jongeren krijgen vorm. De voorlichtingsbijeenkomst is al weer geweest.
Ultreia, Jaap Middeldorp (altijd bereid om meer informatie te geven: jmiddeldorp@pj.nl)